Savant Syndrome: Το σύνδρομο του «σοφού»..

Ο όρος σύνδρομο του Σαβάντ (αγγλ. savant, σοφός) χρησιμοποιείται ως περιγραφή του χαρακτηριστικού γνωρίσματος ενός προσώπου που φέρει μια σοβαρή αναπτυξιακή ή διανοητική αναπηρία σε συνδυασμό με μια εξαιρετική διανοητική ικανότητα σε ένα ορισμένο πεδίο.

Χαρακτηριστικά, η νοημοσύνη (IQ) ενός τέτοιου ανθρώπου είναι χαμηλότερη από το μέσο όρο νοημοσύνης, ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ υψηλή σε έναν ή περισσότερους τομείς, πολύ περιορισμένους. Οι ικανότητες αυτών των ανθρώπων περιλαμβάνουν εντυπωσιακούς άθλους αποστήθισης, υπολογισμού αριθμητικής, ή και ασυνήθιστες δυνατότητες στην τέχνη και τη μουσική. Ο σύντομος όρος για αυτούς τους ανθρώπους είναι Σαβάντ χωρίς καμιά υποτιμητική έννοια. Ένας αυτιστικός Σαβάντ τελικά συνδυάζει και τον αυτισμό και το σύνδρομο Σαβάντ.

Το σύνδρομο του Σαβάντ αναγνωρίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια της πρόωρης παιδικής ηλικίας αφού συνοδεύεται και από άλλες αναπτυξιακές ανωμαλίες. Σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζεται σε παιδιά με αυτισμό. Στα αγοράκια εμφανίζεται περίπου έξι φορές συχνότερα από ότι στα κοριτσάκια^.

Οι περισσότεροι αυτιστικοί Σαβάντ έχουν σημαντικές διανοητικές δυνατότητες. Μια εκτενής ματιά είναι αρκετή για να αποστηθίζουν γεγονότα, αριθμούς, πινακίδες κυκλοφορίας, χάρτες, εκτενείς καταλόγους
αθλητισμού και καιρικών στατιστικών, πράγματα που συχνά θυμούνται μετά για πάντα. Μερικοί Σαβάντ μπορούν να αποτυπώσουν στην μνήμη τους και και έπειτα να επαναλάβουν χωρίς λάθος μια πολύ μεγάλη ακολουθία μουσικής, αριθμών, ή ομιλίας. Άλλοι, που λέγονται διανοητικοί επεξεργαστές, μπορούν να κάνουν τεράστιες και πολύπλοκες αριθμητικές πράξεις με το μυαλό και με αφάνταστη ταχύτητα. Άλλες δεξιότητες περιλαμβάνουν τον ακριβή υπολογισμό αποστάσεων και της γεωμετρικής γωνίας από τη θέα και μόνο, τον υπολογισμό της ακριβούς ημέρας της εβδομάδας για οποιαδήποτε δεδομένη ημερομηνία πέρα από την έκταση δεκάδων χιλιάδων ετών, και την μέτρηση της διάβασης του χρόνου με
ακρίβεια και χωρίς ρολόι. Συνήθως οι αυτιστικοί Σαβάντ έχουν μια μόνο χαρακτηριστική ειδική ικανότητα, ενώ σπάνια παρουσιάζεται και πολλαπλή ειδική δεξιοτεχνία.

Γιατί και πώς οι αυτιστικοί σοφοί είναι ικανοί αυτών των καταπληκτικών άθλων δεν είναι αρκετά γνωστό. Μερικοί Σαβάντ έχουν κάποια προφανή νευρολογική ασθένεια, που μπορεί να διαγνωσθεί από τη
ιατρική, πολλές φορές παρατηρείται στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου.

Το savant syndrome πρωτοαναγνωρίστηκε από τον J. L. Down, (γνωστό και από το άλλο σύνδρομο που πήρε το όνομά του: σύνδρομο Down). Αυτός χρησιμοποίησε τον όρο idiot savant του οποίου το πρώτο συνθετικό δηλώνει χαμηλή νοημοσύνη, ενώ το δεύτερο (από το γαλλικό ρήμα savoir) σημαίνει γνώστης ή σοφός, για να περιγράψει κάποιον που είχε εξαιρετική μνήμη αλλά μειωμένη συλλογιστική ικανότητα. Ο όρος αυτός ελάχιστα χρησιμοποιείται σήμερα λόγω των αρνητικών συνδηλώσεών του και χρησιμοποιείται ο όρος savant syndrome ενώ το πάσχον άτομο με το ουσιαστικό savant.

Οι άνθρωποι που εμφανίζουν το σύνδρομο αυτό (savants) είναι συνήθως αυτιστικοί, αλλά έχουν μερικές εξαιρετικές δεξιότητες, που όμως αυτές δεν δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό τους ως σοφών (savant). Μάλλον ο αγγλικός όρος δίνεται «κατ΄ευφημισμό».

Οι χρησιμοποιούμενες ελληνικές αποδόσεις π.χ. (από Ίντερνετ): σύνδρομο σαβάντ, σύνδρομο ευφυΐας, σύνδρομο ιδιοφυΐας και άλλες προτάσεις όπως: σύνδρομο υπεραναπληρωτικής ιδιοφυΐας, σύνδρομο υπεραναπληρωτικής νοημοσύνης, σύνδρομο αναπληρωτικής υπερνοημοσύνης ή απλώς σύνδρομο υπεραναπλήρωσης απορρίφθηκαν, δεδομένου ότι οι ικανότητες/δεξιότητες αυτών των ατόμων έχουν ευρύ φάσμα, μερικές μάλιστα δεν έχουν σχέση με την ευφυΐα αυτήν καθεαυτήν.

Κρίθηκε, έτσι, προτιμότερο να ακολουθηθεί, κατ’ αναλογίαν, ο ευφημισμός του αγγλικού όρου, δηλαδή το σύνδρομο του «σοφού», με τοποθέτηση μάλιστα του «σοφού» σε εισαγωγικά. Η απόδοση αυτή, ενώ σαφώς δεν έχει τις αρνητικές συνδηλώσεις του αρχικού όρου idiot savant, υποδηλώνει έμμεσα την ενυπάρχουσα αντίφαση με τον ευφημισμό. Αργότερα, όταν διευκρινιστεί ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός του συνδρόμου, οι νευρολόγοι ενδέχεται να βρουν επιτυχέστερο όρο.

Ενδιαφέρον παράδειγμα musical savant αποτελεί η περίπτωση του NP, όπως καταγράφηκε από την επιστημονική ομάδα του καθηγητή John Sloboda (Sloboda, Hermelin, & O’Connor, 1985; Sloboda, 2005). O NP είναι αυτιστικός, με χαμηλή νοημοσύνη και σύνδρομο ιδιοφυΐας (autistic-savant). Συγκεκριμένα, παρουσιάζει ισχυρότατη μουσική μνήμη. Ο NP ήταν 22 χρονών όταν μελετήθηκε η περίπτωσή του. Είναι χαρακτηριστικό ότι είχε τη δυνατότητα να απομνημονεύσει ένα ολόκληρο, εκτενές μέρος σονάτας, αφού το είχε ακούσει 2 ή 3 φορές. Στο πείραμα του Sloboda και της ομάδας του, ο NP άκουσε 4 φορές ένα κομμάτι του Grieg (Melodie, opus 47 no 3), αρχικά ολόκληρο και κατόπιν σε τμήματα. Η εκτέλεσή του ήταν σχεδόν τέλεια, με ποσοστό λάθους 8% όσον αφορά τις συνολικές νότες του κομματιού.

Αντίθετα, το δεύτερο κομμάτι που άκουσε τον δυσκόλεψε πολύ περισσότερο. Πρόκειται για την «Κλίμακα ολοκλήρων τόνων» του Bartók (βιβλίο 5), ένα κομμάτι σαφώς μικρότερο σε έκταση, με απλή ρυθμική και μορφολογική δομή. Το ποσοστό λάθους αυτή τη φορά ήταν 63%. Μελετώντας τα λάθη του, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο NP δυσκολευόταν να λειτουργήσει έξω από το πλαίσιο που προσφέρει η παραδοσιακή τονική αρμονία. Η εξαιρετική του ικανότητα περιοριζόταν στη βαθιά γνώση που είχε της δομής της Δυτικής Ευρωπαϊκής τονικής αρμονίας, και τα λάθη του ήταν συνήθως πιθανές λύσεις σε αρμονικές ακολουθίες της τονικής αρμονίας. Με άλλα λόγια, η ιδιαίτερη αυτή ικανότητα του NP βασιζόταν στη γνώση και κατανόηση της δομής κάθε μουσικού κομματιού. Άλλωστε, ο NP είχε περάσει ατέλειωτες ώρες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, προσηλωμένος απόλυτα και επίμονα σε ένα ραδιόφωνο που έπαιζε Δυτική Ευρωπαϊκή τονική μουσική και στο πιάνο του.

Ταλαντούχοι Σαβάντ

Υπάρχουν περίπου 50-100 αναγνωρισμένοι ταλαντούχοι Σαβάντ στον κόσμο.^[3]

• Alonzo Clemons, Αμερικάνος γλύπτης πηλού.^[4]
• Tony DeBlois, τυφλός Αμερικάνος μουσικός.^[5]
• Leslie Lemke, τυφλός Αμερικάνος μουσικός.^[6]
• Jonathan Lerman, Αμερικάνος καλλιτέχνης.^[7]
• Thristan Mendoza, μουσικός θαύμα από τις Φιλιππίνες.^[8]
• Derek Paravicini, τυφλός Βρετανός μουσικός.^[9]
• Kim Peek, σ’αυτόν βασίστηκε το κινηματογραφικό έργο Rain Man,^[6][10] although diagnosis has changed.^[11]
• James Henry Pullen, Βρετανός μαραγκός θαύμα.^[12]
• Matt Savage, Αμερικανός τζαζίστας θαύμα. ^[13]
• Henriett Seth-F., Ούγγρος ποιητής, συγγραφέας και καλλιτέχνης. ^[14]
• Daniel Tammet, Βρετανός.^[15]
• Stephen Wiltshire, Βρετανός καλλιτέχνης αρχιτεκτονικής.^[16]
• Richard Wawro, Σκοτσέζος καλλιτέχνης.^[6]

____________________________________________________________________________________________________________

Πηγή:

http://musitses.blogspot.com/2008/08/musical-savants.html

Click to access Or091.pdf

«Μπορεί να βγει το παιδί από το σχολείο αλλά δεν μπορεί να βγει το σχολείο από το παιδί»

(Της Φρόσως Χατόγλου*  )

Πάλι, κι αυτή τη νύχτα ο ίδιος εφιάλτης και μάλιστα με την ίδια ένταση, το ίδιο άγχος: έχω εξετάσεις και αργώ και δεν έχω στυλό και δεν βρίσκω την αίθουσα και…

Κοντεύω τα 50 κι ακόμα το σχολείο με κυνηγάει. Κρυμμένο στο σκοτεινό υποσυνείδητο της ύπαρξής μου μολύνει τον ύπνο μου τη νύχτα, υπονομεύει τις πράξεις μου τη μέρα, ανατρέπει τις προσπάθειές μου να
αλλάξω κάτι απ’ τον εαυτό μου. Μάταιο. Το χαστούκι της πρώτης μου δασκάλας επειδή δεν ήξερα την προπαίδεια θα στοιχειώνει πάντα τη σχέση μου με τα μαθηματικά. Η περιφρόνηση της καλλιτεχνικής μου
φυσιογνωμίας θα σημαδεύει ως το τέλος την ψυχολογία μου ως ατόμου αταίριαστου και άμοιαστου. Κι αν η σωματική βία καταργήθηκε – σχεδόν!- από το σχολείο, δεν καταργήθηκε όμως ποτέ η ψυχολογική βία. Αυτή που είναι σύμφυτη με κάθε γενικευμένο, ισοπεδωτικό, ενιαίο σύστημα, με κάθε εξομοιωτική τακτική.
Καλοκαίρι. Άλλη μια σχολική χρονιά τέλειωσε. Τέλειωσε; Ή μήπως προίκισε δια βίου τους μαθητές με σύνδρομα κι απωθημένα;
Αναρωτιέμαι, ποια θα είναι η τύχη των δεξιόστροφων παιδιών που υπέστησαν τον πνευματικό βιασμό μιας «αριστερόστροφης» εκπαίδευσης;

«Τα παιδιά που λειτουργούν με το δεξί ημισφαίριο σκέφτονται παρορμητικά, με τη διαίσθηση δηλαδή και όχι με την ψυχρή λογική…Συνήθως τα κατηγορούμε ότι μαθαίνουν παπαγαλία το μάθημα, όταν δεν μπορούν να εξηγήσουν το πού, το πώς και το γιατί αυτών που λένε. Άδικα όμως. Λειτουργούν διαισθητικά. Αυτός είναι ο τρόπος σκέψης τους». «Με λίγα λόγια το αριστερό και το δεξί ημισφαίριο ακολουθούν διαφορετικούς τρόπους σκέψης το καθένα. Δεν προσεγγίζουν δηλαδή την πραγματικότητα με τον ίδιο τρόπο». « Τι γίνεται με τα παιδιά που μαθαίνουν το ολικό πρώτα και μετά το μερικό; Τι γίνεται με το παιδί όταν δεν μπορεί να συλλαβίσει και μαθαίνει τις λέξεις πρώτα σαν ολοκληρωμένο σύνολο φθόγγων; Συνήθως φτάνει μέχρι την τρίτη τάξη κάνοντας συλλαβισμό, χωρίς ουσιαστικά να έχει πάρει τις βάσεις, ώστε να μπορεί να διαβάσει. Απ’ αυτό το σημείο και πέρα αρχίζει να διαγράφεται και η αποτυχημένη του πορεία στο σχολείο». « Τα παιδιά που λειτουργούν με το δεξί ημισφαίριο προσπαθούν να αλλάζουν το περιβάλλον που ζουν με κάθε τρόπο, έτσι ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες τους. Αυτή η τάση συχνά ερμηνεύεται σαν εκδήλωση προβληματικής συμπεριφοράς»

(Καλή τύχη Αγαπητέ. Θα θυμάμαι πάντα με πόση…δεξιοτεχνία το αριστερό σου χεράκι χειριζόταν τις
κούκλες στο κουκλοθέατρο.)
Ποιο θα είναι το μέλλον των παιδιών με δημιουργική σκέψη που αγνοήθηκαν, παρεξηγήθηκαν ή στιγματίστηκαν;

« …Οι κλίμακες γενικής νοημοσύνης μετρούν την ικανότητα πρόσκτησης γνώσεων και τη λογικότητα του ανθρώπου, ενώ αφήνουν εντελώς αδιάγνωστες την εφευρετικότητα και την πρωτοτυπία, δηλαδή τη δημιουργικότητα του ανθρώπου». « Μόνο το 1/3 των δημιουργικών παιδιών ανήκουν συγχρόνως και στην
ομάδα των έξυπνων παιδιών. Με άλλα λόγια όταν χρησιμοποιούμε ως μοναδικό κριτήριο για την επιλογή των ευφυών παιδιών μόνο τις κλίμακες γενικής νοημοσύνης, χάνουμε τα 2/3 των δημιουργικών παιδιών». « Έχει διαπιστωθεί ότι περί την Δ’ τάξη τα παιδιά παρουσιάζουν μια αισθητή κάμψη στις δημιουργικές τους ικανότητες. Ενώ στις προηγούμενες ηλικίες υπάρχει μια αυξανόμενη πρωτοτυπία στις συλλήψεις και δράσεις  του παιδιού, περί το 9ο έτος παρατηρείται μια απότομη πτώση. Το φαινόμενο αυτό πρέπει να αποδοθεί κυρίως στη διαδικασία της κοινωνικοποίησης και της συμμόρφωσης»

(Καλή τύχη Σιδερή. Θα κρατήσω ενθύμιο την καταπληκτική ζωγραφιά σου με τη φλεγόμενη εκκλησία που  κανείς δεν κατάλαβε.)
Ποια θα είναι η εξέλιξη των υπερκινητικών παιδιών που είχαν την ατυχία να φέρουν σε δύσκολη θέση το σωφρονιστικό έργο της εκπαίδευσης;

« Η πιο εμφανής επίδραση της ΔΕΠ-Υ ( Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα)  εντοπίζεται στην κινητική συμπεριφορά. Ένα από τα χαρακτηριστικά του παιδιού με ΔΕΠ-Υ είναι η υπερκινητικότητά του, δηλαδή η αυξημένη κινητική του δραστηριότητα, ακόμη και σε περιστάσεις όπου αυτή η συμπεριφορά δεν επιτρέπεται, όπως για παράδειγμα στο σχολικό πλαίσιο. Αυτό το στοιχείο της συμπεριφοράς είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό για το κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού με ΔΕΠ-Υ. Συχνότερα όμως είναι πολύ πιο οδυνηρό για το ίδιο το παιδί, που αδυνατεί να συμπεριφερθεί όπως απαιτούν οι περιστάσεις, ενώ ακόμη και όταν τα καταφέρει, ταλαιπωρείται αφάνταστα, αισθάνεται έντονη δυσφορία και δεν μπορεί να παραμείνει ήσυχο για μεγάλο χρονικό διάστημα».

« Η σχολική ηλικία είναι η περίοδος κατά την οποία προδιαγράφεται η πορεία του παιδιού με ΔΕΠ-Υ στην υπόλοιπη ζωή του. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το παιδί καλείται να μάθει να ελέγχει τις δυσκολίες του, προκειμένου να προσαρμοστεί ικανοποιητικά στο σχολικό πλαίσιο, να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σχολικής μάθησης, να διαμορφώσει ρεαλιστική εικόνα για τις δυνατότητές του και να δημιουργήσει θετικές διαπροσωπικές σχέσεις. Αν έχει την κατάλληλη στήριξη και βοήθεια, τότε η πορεία του στους την εφηβεία και την ενηλικίωση μπορεί να είναι ομαλή. Εάν όμως δεν συμβεί κάτι τέτοιο και το παιδί βιώσει έντονη αποτυχία στους παραπάνω τομείς, τότε η κατάσταση είναι πολύ πιθανό να επιδεινωθεί και το παιδί στην εφηβεία του να αντιμετωπίσει νέες δυσκολίες και μεγαλύτερους κινδύνους»

(Γιωργάκη μου, θα θυμάμαι πάντα τα ματωμένα σου δάχτυλα με την ονυχοφαγία, όπου εκτόνωνες τηνκαταπιεσμένη σου ζωντάνια.)

Κι ακόμα, τι θα απογίνουν τα παιδιά από μη ευνοημένα κοινωνικά στρώματα που έδωσαν την άνιση μάχη της… εξομοίωσης; Κι εκείνα τα παιδιά με τόσες διαφορετικές νοητικές αποκλίσεις που στριμώχτηκαν όλα μαζί στα ειδικά σχολεία; Κι εκείνα τα αδικημένα ευφυή που υποχρεώθηκαν να φρενάρουν γιατί το όχημα της εκπαίδευσης έχει μια δεδομένη ταχύτητα; Τα ταλέντα της τέχνης και του αθλητισμού που αγνοήθηκαν; Τα αλλόθρησκα, τα αλλοεθνή, τα αλλόγλωσσα που τους φόρεσαν τη μάσκα του «ξένου»; Πονά και πληγώνει το θέμα της παιδείας. Τι να κάνουμε; Να καταργήσουμε τα σχολεία και να αφήσουμε τα παιδιά να μεγαλώσουν στη φύση, όπως πρότεινε προφητικά ο Ρουσσώ;

Μα κοινωνικοποιούνται και μαθαίνουν γράμματα, θα πει κάποιος. Κι όμως, «Καθημερινά πληθαίνουν εκείνοι που, ενώ διδάχτηκαν ανάγνωση, παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες στην κατανόηση όσων διαβάζουν. Δίπλα μας, ανάμεσά μας ακόμη και μέσα στα σχολεία μας – έρευνα έδειξε ότι το 17% των μαθητών της Ε’ και Στ΄ τάξης δημοτικού της περιοχής του Ηρακλείου διάβαζε μηχανικά και χωρίς να είναι σε θέση να κατανοήσει ένα σχετικά απλό κείμενο – πολλαπλασιάζονται μέρα τη μέρα εκείνοι που, ενώ «έμαθαν» γραφή και ανάγνωση, προτίμησαν να μην τις χρησιμοποιήσουν και κατά συνέπεια να τις «ξεχάσουν», εκείνοι που ενώ γνώρισαν το βιβλίο επέλεξαν να διακόψουν κάθε επαφή μαζί του»

Μήπως να μην γενικεύουμε την απογοήτευση, μήπως πρόκειται για ελληνικό φαινόμενο; « Ο τύπος του idiot savant (του σοφού βλακός) που λένε οι Γάλλοι, καλλιεργείται συστηματικά από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα…Πού θα πάει αυτή η κατάσταση; Πότε και πώς θα αντιμετωπιστεί; Όλοι οι άλλοι
πειραματίζονται, αποτυχαίνουν στον έναν τομέα, πετυχαίνουν στον άλλο, έχουν αδύνατα, αλλά έχουν και ισχυρά σημεία, χάνουν ή κερδίζουν σε μια συνεχή προσπάθεια βελτίωσης, πάντως κάπου προχωρούν. Εδώ, στη χώρα αυτή υπάρχει μια καθολική όχι πια στασιμότητα, αλλά οπισθοχώρηση στον τομέα της Παιδείας. Η παρεχόμενη γνώση είναι τόσο ανεπαρκής, αποσπασματική, ασυστηματοποίητη, παρελθοντολογική. Και όχι μόνο ετοιμάζουμε ανθρώπους που έχουν προσλαμβάνουσες μιας παρωχημένης εποχής, αλλά και ανθρώπους παθητικοποιημένους, ανίκανους να σκεφτούν δημιουργικά και παραγωγικά»

Κι όμως, κάποτε εδώ, σ’ αυτή τη χώρα, γεννήθηκε το ιδανικό της αγωγής μέσα από τα σπλάχνα της Φιλοσοφίας: Σωκράτης, Πλάτων, Αριστοτέλης, Επίκουρος. Μήπως, λοιπόν, εδώ βρίσκεται το πρόβλημα; Στο ότι η σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση έχει γυρίσει συνειδητά την πλάτη στη φιλοσοφική της μήτρα; Το 1969 στη Γαλλία μετατρέπεται νομοθετικά η ορολογία Γενική Παιδαγωγική σε Φιλοσοφία της Παιδείας. Στην Ελλάδα ο κλάδος αυτός είναι ακόμη σχεδόν άγνωστος, ενώ στην Ευρώπη αποτελεί τη βάση του εκπαιδευτικού συστήματος. Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε;
Επί του παρόντος δεν θα εκφέρω γνώμη.
Θα εκφράσω όμως μια πολλαπλή συγγνώμη.
Συγγνώμη Αντώνη που δεν σου έδωσα το χρόνο που έπρεπε. Συγγνώμη Δημήτρη που δεν σε άφησα να παίξεις όσο ήθελες. Συγγνώμη Θοδώρα που δεν είχα πάντα το κέφι να τραγουδήσουμε και να χορέψουμε.
Συγγνώμη Αγγέλα που σε έκανα να πλήξεις. Συγγνώμη Βιργινάκι που δεν είχα πάντα την υπομονή που χρειαζόσουν. Συγγνώμη Σιδερή που δεν σου έδωσα όση αγκαλιά ζήταγες. Συγγνώμη Σταματούλα που σε πίεζα να τελειώσεις πιο γρήγορα. Συγγνώμη Αντωνάκη που με κούραζε η φλυαρία σου. Συγγνώμη Δημητράκη για τις ερωτήσεις σου που άφησα αναπάντητες.
Καλή τύχη παιδιά μου στα δύσβατα μονοπάτια της Παιδείας και της ζωής…

______________________________________________________________________________________________________________

πηγή: http://www.cpe.gr/periodiko/mporei_na_vgei_to_paidi.pdf

* Η Φρόσω Χατόγλου είναι Συγγραφέας / Νηπιαγωγός και υπηρετεί στο ΚΠΕ Ομηρούπολης Χίου
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Το ανωτέρω κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του Ομίλου Επιμόρφωσης Γονέων (Βροντάδος Χίου) «Τα παιδιά μας κι εμείς» φ. 102

Χαρισματικά παιδιά

Υπάρχουν τόσοι ορισμοί για τα προικισμένα παιδιά, όσοι και οι ειδικοί που τις διατυπώνουν, γιατί ακριβώς τα παιδιά αυτά δεν αποτελούν μια ομοιογενή ομάδα. Παρατηρείται ωστόσο σύγκλιση σε ένα σημείο: το χαρισματικό παιδί είναι αυτό που δείχνει και μπορεί να επιτύχει εξαιρετικές επιδόσεις.

Ξεχωρίζουν, λοιπόν, σε τομείς όπως η γλώσσα, η κίνηση, τα μαθηματικά, η επιστήμη, η αντίληψη, οι τέχνες, η χωρική νοημοσύνη κ.λπ. Εδώ ακριβώς έγκειται και η διάκρισή τους από ένα τουλάχιστον παιδί, το οποίο έχει κλίση σε ένα αποκλειστικά γνωστικό αντικείμενο. Παράλληλα, καλό θα ήταν να γνωρίζουμε πως δεν σημαίνει ότι ένα παιδί που κατέκτησε γρήγορα κάποια στάδια (λόγος, περπάτημα) κ.λπ. θα συνεχίσει ν’ απορροφά γνώσεις και να εξελίσσει τις ικανότητές του καθόλη τη διάρκεια της ανάπτυξης.

Μερικά παιδιά επιβραδύνουν ωσότου εξισώνονται κάποια στιγμή με τους συνομήλικούς τους.
Στο πρώτο σημείο που αξίζει να σταθεί κανείς είναι η ασύγχρονη πνευματική τους ανάπτυξη, σε σύγκριση με την πραγματική τους ηλικία. Ο τρόπος που ερμηνεύουν τον κόσμο γύρω τους είναι συναρπαστικός. Στην ηλικία των τεσσάρων, το παιδί μπορεί να αποκτήσει κάποια γνωρίσματα, ταχύτερα από άλλα παιδάκια (π.χ. λόγο και αντίληψη). Η κ. Ευέλθοντος υπογραμμίζει πως συνήθως το παιδί μιλά νωρίς.
Αν όμως αργήσει, χρησιμοποιεί εξ αρχής κανονικές προτάσεις. Παρουσιάζει καλό συντονισμό κινήσεων ενώ λίγο αργότερα μπορεί να έχει έφεση στους αριθμούς, τα λογικά παζλ, αποκτά εκτεταμένο λεξιλόγιο, ασχολείται με την ποίηση, τη λογοτεχνία τις κατασκευές κ.λπ. Από το Δημοτικό και έπειτα χαρακτηρίζεται από μια σταθερή ευκολία στην απορρόφηση γνώσεων και μια δίψα για πληροφορίες, η οποία, αν δεν βρει πρόσφορο έδαφος, θα αντικατασταθεί σε σύντομο διάστημα από ανία. Γι’ αυτό, εξάλλου, η έλλειψη ερεθισμάτων, ικανών να συντηρήσουν το ενδιαφέρον του, οδηγεί λαθεμένα, εκπαιδευτικούς και γονείς, να το θεωρήσουν τεμπέλικο, ή ακόμη και με νοητική στέρηση.

Αυτό που θα πρέπει ν’ ακολουθήσει μετά την παρατήρηση της συμπεριφοράς του παιδιού, είναι η επαφή με τους ειδικούς. Για σκοπούς αξιολόγησης, υποβάλλεται σε επιστημονικά τεστ. Σύμφωνα με την κ. Καλλιόπη Ευέλθοντος, ειδική στην Εκπαίδευση Χαρισματικών Παιδιών και Ιδρύτρια του Συνδέσμου Γονέων και Φίλων Χαρισματικών Παιδιών, στην Κύπρο χρησιμοποιείται ευρέως η μέθοδος που φέρει το όνομα «Enter». Επίσης, οι εξετάσεις που διενεργούνται περιλαμβάνουν και συμβατικό έλεγχο του δείκτη νοημοσύνης και συνήθως χαρισματικά θεωρούνται τα άτομα που παρουσιάζουν δείκτη μεγαλύτερο του 140. Βέβαια, η ιστορία μάς διδάσκει ότι αναγνωρίστηκαν ως προικισμένα πρόσωπα με φαντασία, εφευρετικότητα, που μπόρεσαν να προτείνουν κάτι νέο και ανατρεπτικό.

Είναι γνωστό ότι ο Αϊνστάιν είχε αποτύχει όταν υποβλήθηκε σε IQ test. Συνεπώς κάτι τέτοιο αποτελεί πλέον απλώς μια φτωχή ένδειξη ενώ οι ειδήμονες αποδίδουν μεγαλύτερη βαρύτητα σε έννοιες όπως η επίνοια, η αποφασιστικότητα, η επιμονή και η αφοσίωση. Εξάλλου, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, «τα χαρισματικά παιδιά δεν είναι κατ’ ανάγκη οι άριστοι μαθητές της τάξης», σημειώνει η κ. Ευέλθοντος.
Αρκετοί «κακοί μαθητές» άφησαν πίσω τους διαχρονικό έργο. Ο δάσκαλος του Μπετόβεν διατυμπάνιζε ότι ο μαθητής του είναι «περίπτωση χωρίς ελπίδα» ενώ ο Αϊνστάιν και πάλι απορρίφθηκε στις εισαγωγικές εξετάσεις του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης.

Θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι το σύστημα διδασκαλίας στις περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και της Κύπρου, είναι προσαρμοσμένο στο λεγόμενο μέσο όρο.

Δεν έχουμε (όπως συμβαίνει σε ορισμένα κράτη στο εξωτερικό) τα κατάλληλα μοντέλα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν (είτε για εμπλουτισμό των παρεχόμενων γνώσεων, είτε για επιτάχυνση με την τοποθέτηση του παιδιού σε μεγαλύτερη τάξη).

Τα «ξεχωριστά» παιδιά έχουν ανάγκη από ένα εκπαιδευτικό σύστημα, που θα λειτουργεί ως πρόκληση για τις ικανότητές τους και θα τους βοηθά ν’ αναπτύξουν την πρωτοτυπία και τη φαντασία τους.
Κάτι τέτοιο αποδεικνύει πως όσο πλεονέκτημα κι αν έχει κάποιο παιδί στην εκκίνηση (κληρονομικότητα, γενετήσια προδιάθεση), η πορεία και η εξέλιξή του είναι άμεσα συνυφασμένη με το περιβάλλον στο οποίο ζει. Αν αυτό είναι φτωχό σε ερεθίσματα, τότε και οι ιδιαίτερες κλίσεις του σιγά-σιγά θα εξαφανιστούν.

Δεν είναι δυστυχώς λίγες οι φορές που χαρισματικά παιδιά μένουν στο σκοτάδι. Πολυκεντρικές έρευνες έχουν δείξει ότι μέχρι και 50% από αυτά εγκαταλείπουν τις σπουδές τους ώς την εφηβεία. Όλα ξεκινούν από την οικογένεια, η οποία οφείλει να έχει τις «κεραίες» της τεταμένες, ώστε να διαγνώσει την ιδιαιτερότητα του παιδιού. Άξιο δε είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από το εξειδικευμένο κέντρο «Αγία Σοφία» στην Ελλάδα. Όταν σε κάποια στιγμή μετά από παραπομπή της δασκάλας μεταφέρθηκε εκεί μια μαθήτρια της πρώτης Δημοτικού, που ήταν μια πραγματική «βιβλιοφάγος», τη στιγμή που οι συμμαθητές της συλλάβιζαν ακόμη. Η αρνητική στάση της μητέρας απέδωσε καταλυτική. Δεν μπόρεσε να κατανοήσει το ταλέντο της κόρης της, δεν ήταν σε θέση ν’ αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις και φεύγοντας από το κέντρο τόνισε πως θα ξανάδινε βιβλίο στο παιδί.

Τα πιο πάνω δεν σημαίνουν ότι απαιτείται υπερφόρτιση με δραστηριότητες. Τόσο η υπερβολή, όσο και η αδιαφορία βλάπτουν. Το παιδί πρέπει να έχει χρόνο να παίξει και ν’ ανακαλύψει μόνο του τα ενδιαφέροντά του δίχως άγχος και πίεση. Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε πως τα προβλήματα που προκύπτουν συνήθως στα χαρισματικά παιδιά είναι καταρχήν κοινωνικής φύσης. Περιθωριοποιούνται από τους συνομήλικούς τους, νιώθουν να μην ανήκουν και συχνά επιλέγουν να υποβαθμίζουν δημοσίως τις ικανότητές τους, προκειμένου να γίνουν αποδεκτά από τον περίγυρο. Δάσκαλοι και γονείς αισθάνονται, πολλές φορές, ότι αδυνατούν ν’ αντεπεξέλθουν στις ανάγκες των παιδιών αυτών και αντιδρούν αμήχανα.

Το Κέντρο Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής ξεκαθαρίζει πως η αντιμετώπιση οφείλει να εμπερικλείει μια ιατρική εκτίμηση και εξειδικευμένα προγράμματα παρέμβασης, με κατάλληλη ενίσχυση του διδακτικού υλικού στο σχολείο, αλλά και ενδιαφέρουσες εξωσχολικές δραστηριότητες. Τα ομαδικά αθλήματα βοηθούν το παιδί να ενταχθεί σε κάποιο σύνολο και να τηρεί συγκεκριμένους κανόνες, να συμμετέχει στην επιτυχία και την αποτυχία. Επιπλέον, είναι απαραίτητο οι ίδιοι οι γονείς να μάθουν να μιλάνε, ν’ ακούν και να διαβάζουν μαζί με το παιδί τους, να προσφέρουν ευκαιρίες για ανάγνωση από μικρή ηλικία, χωρίς ν’ απαιτούν ανταλλάγματα. Ακόμη, να φροντίζουν να τους παρέχουν ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο απ’ όλες τις ομάδες τροφών, να μεριμνούν για τη συναισθηματική τους ασφάλεια – μιας κι όταν το περιβάλλον είναι προβληματικό, ελλοχεύει ο κίνδυνος για ψυχοσωματικές διαταραχές.

Δεκαέξι τύποι χαρισματικών παιδιών

Αναλυτικότερα, οι πιο σημαντικές ενδείξεις ότι το παιδί είναι χαρισματικό, σύμφωνα με το Κέντρο Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής, είναι οι ακόλουθες.
Σαν άνθρωποι:
1. Μαθαίνουν νωρίτερα, πιο γρήγορα και σε μεγαλύτερο βάθος ειδικά ανάγνωση – μαθηματικά. Θυμούνται εύκολα.
2. Επιδεικνύουν ασυνήθη φαντασία, ενεργητικότητα και ταχύτητα, ενώ φαίνεται να έχουν μικρότερη διάρκεια προσοχής και, αν βαρεθούν, μοιάζουν να αιθεροβατούν.
3. Αναζητούν και αμφισβητούν περισσότερο. Τους διακρίνει έντονη κριτική διάθεση και σκεπτικισμός.
4. Επικοινωνεί καλύτερα με ενήλικες.
5. Αναζητούν δικούς τους τρόπους εκμάθησης, είναι αναλυτικοί, συστηματικοί και απολαμβάνουν τη μελέτη.
6. Το επίπεδο της περιέργειάς τους είναι αρκετά υψηλό.
7. Είναι σε θέση να επεξεργαστούν αφηρημένες έννοιες.
8. Αποφεύγουν την αποστήθιση και αναζητούν λεπτομέρειες.
9. Είναι πολύ συναισθηματικοί και συμπονετικοί.
10. Γνωρίζουν την παρορμητικότητά τους και ότι ξεχωρίζουν.
11. Αν υπάρξει κάποια αποτυχία, μπορεί να απογοητευτούν και να αναπτύξουν γνωσιακή άπωση για το θέμα.
12. Έχουν ευαισθησία σε ζητήματα αισθητικής και καλλιτεχνίας.
13. Είναι οργανωτικοί και τελειομανείς.
14. Αποφεύγουν την επανάληψη γιατί τους κάνει να πλήττουν.
15. Είναι συχνά ισχυρογνώμονες και επίμονοι με ιδιαίτερο χιούμορ.
16. Επιδεικνύουν ασυνήθιστη ωριμότητα. Πιο συνοπτικά, η Αμερικανική Ένωση χαρισματικών Παιδιών, σε μιαν προσπάθεια να βοηθήσει τους γονείς ν’ αναγνωρίσουν αν όντως έχουν τέτοια παιδιά, έχει προτείνει ένα μοντέλο πέντε χαρακτηριστικών: (α) Δημιουργική σκέψη, (β) γενική διανοητική ικανότητα, (γ) συγκεκριμένη ακαδημαϊκή δυνατότητα, (δ) καλλιτεχνικό ταλέντο και (ε) ηγετικές δεξιότητες.

Πολλά απ’ τα «έξυπνα» παιδιά παρουσιάζουν κάποιο είδος αναπτυξιακής καθυστέρησης, όπως δυσλεξία, δυσπραγία ή προβλήματα στη γραφή σε ποσοστό μεγαλύτερο από το συνολικό μέσο όρο του πληθυσμού. Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Τι συμβαίνει μέσα σε αυτούς τους εκπληκτικούς εγκεφάλους; Μερικά μέρη του εγκεφάλου αναπτύσσονται εις βάρος κάποιων άλλων. Δεν μπορείτε να τα έχετε όλα και είναι πολύ σπάνιο να βλέπει κανείς πραγματικά προικισμένα παιδιά να έχουν ταλέντο σε όλα. Για παράδειγμα, το είδος των ορμονών που επηρεάζουν τα γλωσσικά μέρη του εγκεφάλου, έχουν την τάση να σταματούν την έκκριση των ορμονών που επηρεάζουν την ανάπτυξη της κατανόησης του χώρου και των μαθηματικών. Και αν αυτές οι ορμόνες δεν σας δημιουργήσουν πρόβλημα, το νευρικό σύστημα θα το κάνει. Το σύστημα αποτελείται από νευρώνες που είναι πολύ χρήσιμοι για να αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες καταστάσεις και μπορούν να επηρεάσουν το είδος του συστήματος που πιθανόν να χρειάζεστε για να είσαστε καλοί στις εργασίες που απαιτείται η δημιουργικότητα. Απ’ την άλλη, για να διαπρέψετε στη δημιουργική σκέψη, χρειάζεστε χαμηλής πυκνότητας και «υψηλής τάσης» νευρώνες.

Κοινά χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών

Τα προικισμένα παιδιά είναι όλα πολύ διαφορετικά, αλλά έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που μπορείτε να τα δείτε αν υποπτεύεστε ότι το παιδί σας έχει ξεχωριστά ταλέντα.

Το διάβασμα: Πολλά ταλαντούχα παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν εύκολα. Παρόλα αυτά, το διάβασμα από μικρή ηλικία δεν είναι κάποιο σημάδι από μόνο του – μερικά έξυπνα παιδιά παλεύουν για να μάθουν να διαβάζουν και πολλά παιδιά που διαβάζουν από νωρίς δεν είναι και τόσο έξυπνα

Το περπάτημα και η ομιλία: Τα παιδιά με υψηλές ικανότητες έχουν την τάση να μαθαίνουν να περπατούν και να μιλάνε από πολύ μικρή ηλικία. Έχουν πλούσιο λεξιλόγιο και ασυνήθιστο ενδιαφέρον για τις λέξεις

Η περιέργεια: Οι ερωτήσεις που κάνουν είναι ίσως το πιο ξεκάθαρο σημάδι μιας ιδιοφυΐας. Τα ξεχωριστά παιδιά εντυπωσιάζονται από τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος. Το μάτι τους βλέπει αμέσως τις λεπτομέρειες και εντοπίζουν πολύ γρήγορα τις διαφορές.

Η διαφωνία: Η αρνητική πλευρά των αναλυτικών τους μυαλών είναι ότι πολλές μικρές ιδιοφυές αμφισβητούν την εξουσία και διαφωνούν με κάθε παράκληση ή οδηγία. Έχουν την απάντηση για όλα, όπως για ποιους λόγους δεν πρέπει να πηγαίνουν σχολείο και γιατί δεν πρέπει να κάνουν τίποτα όταν βρίσκονται εκεί. Πολλές φορές τα επιχειρήματά τους έχουν βάση εξαιτίας της εξυπνάδας τους.

Άσχημος γραφικός χαρακτήρας: Πάρα πολλά έξυπνα παιδιά έχουν πρόβλημα με τον γραφικό τους χαρακτήρα. Το πρόβλημα εμφανίζεται συχνά επειδή προσπαθούν να γράψουν γρήγορα., αλλά μπορεί και να είναι σύμπτωμα κάποιας αναπτυξιακής διαταραχής, όπως η δυσγραφία ή η δυσπραγία.

Η ευαισθησία: Πολλά χαρισματικά παιδιά είναι υπερευαίσθητα και σωματικά και ψυχικά. Συμπάσχουν εύκολα και μερικά είναι υπερευαίσθητα στους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως ο πολύς θόρυβος ή τα έντονα χρώματα. Αυτό μπορεί να τα κάνει να αντιδράσουν άσχημα ή να κλειστούν στους εαυτούς τους όταν έρχονται αντιμέτωπα με θορυβώδης και γεμάτες κόσμο περιστάσεις.

Η δημιουργική σκέψη: Τα προικισμένα παιδιά απολαμβάνουν τις πνευματικές προκλήσεις, κυρίως τα παζλ, τους λαβυρίνθους, τα παιχνίδια στρατηγικής, όπως το σκάκι.

Τα επίπεδα ενέργειας: Τα παιδιά με ξεχωριστά ταλέντα έχουν συχνά πολύ υψηλά επίπεδα ενέργειας και μπορεί να σταματήσουν να κοιμούνται το μεσημέρι από πολύ μικρή ηλικία. Δυστυχώς, κατά κανόνα, δεν κοιμούνται πολύ.

Ο πειραματισμός: Τα έξυπνα παιδιά λατρεύουν τα πειράματα. Τους αρέσει να ψάχνουν πράγματα από μόνα τους και απολαμβάνουν να αναλαμβάνουν πράγματα και να τα φέρνουν εις πέρας μόνα τους.

Η δουλειά σας: Είναι πολύ πιθανόν να έχετε ένα πολύ έξυπνο παιδί αν εσείς ή ο σύζυγός σας ασχολείστε με μηχανολογία, υπολογιστές, επιστήμες ή μουσική.

Η δύσκολη δουλειά της εκπαίδευσης των χαρισματικών παιδιών

Αν όμως τα ιδιοφυή παιδιά εντοπίζονται δύσκολα, η εκπαίδευσής τους είναι ακόμα πιο δύσκολη. Τα πολύ έξυπνα παιδιά δεν προσαρμόζονται με καμία «φυσιολογική» εκπαίδευση σε κανένα επίπεδο. Το προικισμένο παιδί μπορεί να είναι το ονειροπόλο ή το πιο άτακτο στην τάξη του. Αυτό συμβαίνει κυρίως στα έξυπνα αγόρια, τα οποία μερικές φορές εμποδίζουν το μάθημα, απλά για να περάσουν την ώρα τους πιο ευχάριστα…

Ο υιός της Μαρίας, ο Χριστόφορος, ήταν ένα πολύ ενοχλητικό παιδί στο σχολείο. Οι καθηγητές τον θεωρούσαν άτακτο και άγριο, ενώ στην πραγματικότητα βαριόταν και ήταν απελπισμένος. Οι ειδικοί βοήθησαν τους γονείς να καταλάβουν ότι δεν ήταν άτακτος, απλά πολύ έξυπνος. Τώρα είναι σε διαφορετικό σχολείο και δουλεύουν μαζί με το παιδί για να εκμεταλλευτεί πλήρως τις ικανότητές του.

Φαίνεται ότι οι δάσκαλοι πρέπει να διδαχτούν για την περίπτωση των χαρισματικών παιδιών. Έχουν γίνει μελέτες για το πώς λειτουργεί ο έξυπνος εγκέφαλος. Παρατηρώντας τους έξυπνους ενήλικες που σκέφτονται δημιουργικά με εσωτερικά σκάνερ, οι επιστήμονες ελπίζουν να βελτιώσουν την αντίληψη τους στο πώς λειτουργεί ο εγκέφαλός τους. Οι περισσότεροι δάσκαλοι των δημοτικών σχολείων δεν έχουν συνήθως καμία εκπαίδευση στο πώς εντοπίζεται ένα χαρισματικό παιδί.

Πριν από μερικά χρόνια, επιστήμονες παρακολούθησαν μια τάξη με τετράχρονους μαθητές. Ένας εκπαιδευόμενος –δάσκαλος έκανε μάθημα μαθηματικών, όπου έπρεπε τα παιδιά να χρωματίσουν τους αριθμούς από το ένα μέχρι το εννέα. Ένα μικρό αγόρι έμοιαζε βαριεστημένο. Τον πήρε κάποιος από τους ειδικούς στην άκρη και τον ρώτησε ποιος είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που ξέρει. Το παιδί απάντησε ότι ήταν το 100.000 και τον ρώτησε αν ήξερε και το 1.000.000. Το αγόρι είπε πως το γνωρίζει και αυτό και όταν του ζήτησε ο ενήλικας να τον γράψει, το έκανε με όλες τις τελείες στη σωστή τους θέση. Στη συνέχεια, ο δάσκαλος και οι τετράχρονοι μάγοι των μαθηματικών έκαναν μάθημα για δισεκατομμύρια και τα τρισεκατομμύρια, τα οποία το συγκεκριμένο παιδί τα έπιασε αμέσως. Ο δάσκαλος δεν είχε την παραμικρή ιδέα με τι παιδί είχε να κάνει. Μερικές φορές δεν ανακαλύπτεις τις ικανότητες ενός παιδιού αν δεν κάνεις ερωτήσεις.

Δεν χρειάζονται μόνο οι δάσκαλοι εκπαίδευση. Χρειάζονται και οι φίλοι και οι συγγενείς μαθήματα για να μπορούν να χειριστούν τα χαρισματικά παιδιά – ειδικά όταν πρόκειται για παιδιά που είναι συναισθηματικά ευάλωτα. Τα πολύ έξυπνα παιδιά παθαίνουν συχνά εμμονές με περίπλοκα θέματα όπως με τη ζωή, τον θάνατο, το καλό και το κακό. Οι ανεπτυγμένοι εγκέφαλοι παράγουν μερικές προκλητικές ερωτήσεις, όπως: «Γιατί είμαστε εδώ;», «Τι γίνεται όταν πεθαίνουμε;», «Γιατί ήταν τόσο κακός άνθρωπος ο Χίτλερ;». Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι συναισθηματικά, αυτά τα παιδιά απέχουν πολύ από το να αντιμετωπίσουν τις απαντήσεις αυτών των φιλοσοφικών ερωτήσεων.

Οι ειδικοί μας προειδοποιούν τα έξυπνα παιδιά είναι πιο επιρρεπή στις διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος, απλά επειδή είναι «πλημμυρισμένα» με την εξελιγμένη κατανόηση που έχουν για τον κόσμο. Τα πολύ έξυπνα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν αμέσως σε πόσο βίαιο και ανεξέλεγτο κόσμο ζούμε. Όμως δεν έχουν τις συναισθηματικές ικανότητες για να αξιοποιήσουν αυτές τις γνώσεις. Σε μερικές περιπτώσεις, το άγχος και η κατάθλιψη είναι πολύ πιθανόν να κάνουν την εμφάνισή τους. Η μητέρα της Έλλης συμφωνεί ότι τα προικισμένα παιδιά χρειάζονται ευαίσθητο χειρισμό. Με κάποιο τρόπο, η Έλλη σκέφτεται σαν ενήλικας αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι είναι μόνο έξι χρονών. Θα βάλει τα κλάματα αν της τραβήξετε τα μαλλιά ή αν της πάρετε το μολύβι της.

ΜΕΡΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΡΟΙΚΙΣΜΕΝΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Αξίζει να σταθεί κανείς σε δύο παραδείγματα προικισμένων παιδιών, που αποτελούν ζωντανή απόδειξη των όσων έχουν καταγραφεί: (α) Η Κάθριν Άλμπερτ και ο δίδυμος αδελφός της Έντουαρντ από την Αυστραλία διάβαζαν σε ηλικία μόλις δυο ετών! Στα τέσσερα εμφανίστηκαν στα κανάλια, απαγγέλλοντας ποίηση και επιλύοντας δύσκολες μαθηματικές ασκήσεις. Σήμερα τα παιδιά αυτά ελληνικής καταγωγής έχουν στο ενεργητικό τους βραβεία ως χορευτές και τραγουδιστές, ενώ σε ηλικία 11 ετών, μετά την αποφοίτησή τους με άριστα από το λύκειο, έμειναν στην ιστορία ως οι μικρότεροι φοιτητές που είχε δεχθεί ποτέ το πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ.

(β) Ανάλογη είναι η περίπτωση της 14χρονης Ελληνίδας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, Τζασμίν Λι Λυσιστράτη, ή αλλιώς της μικρής Προμηθέας. Στα 14 της χρόνια απέκτησε το πτυχίο της από το πανεπιστήμιο της Μοντάνα στις ΗΠΑ, στον κλάδο των Μαθηματικών.

Τώρα ονειρεύεται ν’ αποκτήσει πτυχίο στη Βιοχημεία, τη Στατιστική, την Επιστήμη, των Υπολογιστών, τη Φυσική. Το πλήρες ονοματεπώνυμό της είναι τώρα Προμηθέα Ολυμπία Κυρήνη Πυθία. Ήθελε ένα όνομα που να αντανακλά περισσότερο την προσωπικότητα και τις φιλοδοξίες της! Έτσι διάλεξε τα ονόματα θεοτήτων από την ελληνική μυθολογία στην οποία έχει εντρυφήσει. «Συνειδητοποίησα πως ήρθα στον κόσμο για να εκπληρώσω ένα πεπρωμένο για να βοηθήσω την ανθρωπότητα», λέει η ίδια.

Για ορισμένους μήνες όταν ήταν ακόμη τεσσάρων ετών υπήρξε άστεγη και έμεινε με τη μητέρα της σε αυτοκίνητο στο Σαν Φρανσίσκο. Μετακομίζοντας στο καινούργιό τους σπίτι, από το 2004, έμαθε κάθε είδους χειρονακτική εργασία (όπως αυτές του ξυλουργού, του ηλεκτρολόγου), ώστε να είναι το σπίτι κατοικήσιμο. Προτού εισαχθεί στο πανεπιστήμιο παρακολουθούσε μέσω διαδικτύου σεμινάρια μαθηματικών. Όταν ξεκίνησε τη φοίτησή της σε ηλικία 5 ετών, έπεσε αμέσως στα βαθιά. «Τα κορίτσια δεν με λάμβαναν υπόψη. Τα αγόρια μού έλεγαν να πάω σπίτι να παίξω με τις κούκλες μου. Απλώς τους αγνοώ», τονίζει η ίδια.

Η Προμηθέα νιώθει περήφανη αλλά διευκρινίζει πως στην κορυφή της γνώσης, όπου θέλει να φτάσει, βρίσκεται η ρομαντική τεχνολογία που θα είναι ικανή ν’ αντιμετωπίσει οικολογικά προβλήματα και σοβαρές ανθρώπινες ασθένειες, όπως ο καρκίνος και το Aids. Τον ελεύθερό της χρόνο παίζει, ζωγραφίζει, ακούει Μαρκόπουλο. Πάνω απ’ όλα λατρεύει την Ελλάδα. «Ελλάς το μεγαλείο σου τελειωμό δεν έχει», ξεστομίζει η ίδια.

Πηγή:

http://www.simerini.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=296157&page=1