«Δεν θα πρέπει να θεωρείτε ως μηδαμινή την πιθανότητα ότι μια αρκετά μεγάλη έρευνα να βρεί ένα χρυσό κόκο αλήθειας μέσα στις αστρολογικές προλήψεις «—Johannes Kepler
«Παρόλη την ορατή πρόοδο της επιστήμης, παρόλη την καθημερινή επιβεβαίωση της επιστημονικής μεθοδολογίας, έχουμε γεμίσει ψευδο-επιστήμες, παρα-επιστήμες, δεισιδαιμονίες, μυστικιστικά και αποκρυφιστικά δόγματα, παράλογες θεωρίες. Άνθρωποι υποφέρουν (και ενίοτε πεθαίνουν) επειδή, αντί για την ιατρική επιστήμη, εμπιστεύονται «εναλλακτικές» θεραπείες. Άλλοι πληρώνουν μεγάλα ποσά σε μέντιουμ και μάντεις για να τους αποκαλύψουν αυτά που κανείς δεν είναι δυνατόν να γνωρίζει.»* — Νίκος Δήμου
Η αστρολογία, στην παραδοσιακή της μορφή, είναι ένα είδος μαντικής που βασίζεται στην υπόθεση ότι οι θέσεις και οι κινήσεις των ουράνιων σωμάτων (αστέρες, πλανήτες, ο ήλιος και το φεγγάρι), ασκούν μια σημαντική επιρροή για την μετέπειτα ζωή του ανθρώπου κατά την στιγμή της γέννησης του. Στην ψυχολογική της μορφή, η αστρολογία είναι ένα είδος New-Age θεραπείας για την κατανόηση του εαυτού μας και για ανάλυση προσωπικότητας (αστροθεραπεία).
Ο Ivan Kelly που έχει γράψει πολλά κριτικά άρθα για την αστρολογία πιστεύει ότι «η αστρολογία δεν έχει να κάνει τίποτα με το να καταλάβουμε τον εαυτό μας, ή την θέση μας στο σύμπαν. Οι σύγχρονοι υποστηρικτές της αστρολογίας δεν μπορούν να εξηγήσουν τον μηχανισμό με τον οποίο συνδέονται οι αστρολογικές συσχετίσεις με τα γήινα θέματα, δεν έχουν καμία πιστευτή εξήγηση για τους ισχυρισμούς της, και δεν έχουν συνεισφέρει τίποτα γνωστικά αξιόλογο σε κανένα τομέα των κοινωνικών επιστημών.»
Ακόμα και έτσι, η αστρολογία πιστεύεται από εκατομμύρια ανθρώπους και έχει επιζήσει για χιλιάδες χρόνια. Οι αρχαίοι Χαλδαίοι και Ασσύριοι εμπλέκονταν σε αστρολογικές μαντείες κάποια 3000 χρόνια πριν. Μέχρι το 450 π.Χ. οι Βαβυλώνιοι είχαν αναπτύξει τον ζωδιακό κύκλο με τα 12 ζώδια, αλλά ήταν οι Έλληνες –από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι την κατάκτηση τους από του Ρωμαίους– που παρείχαν τα περισσότερα βασικά στοιχεία της μοντέρνας αστρολογίας. Η εξάπλωση της αστρολογικής πρακτικής ανεκόπη από την άνοδο του Χριστιανισμού, που έδινε έμφαση στην θεϊκή παρέμβαση και στην ελεύθερη βούληση. Κατά την Αναγέννηση η αστρολογία ανέκτησε την δημοτικότητα της, εν μέρει λόγω του αναζωπυρωμένου ενδιαφέροντος για την επιστήμη και την αστρονομία. Όμως οι χριστιανοί θεολόγοι πολεμούσαν την αστρολογία, και το 1585 ο Πάπας Sixtus V την καταδίκασε. Την ίδια περίοδο η δουλειά του Κέπλερ και άλλων, υπονόμευε τα δόγματα της αστρολογίας. Η δημοτικότητα και η μακροβιότητα της είναι φυσικά άσχετη με το αν η αστρολογία, σε οποιαδήποτε μορφή της, είναι αληθής.
Η πιο δημοφιλής μορφή παραδοσιακής Δυτικής αστρολογίας είναι η Ηλιακή αστρολογία, ή αστρολογία των ηλιακών ζωδίων, που βρίσκεται καθημερινά σε εφημερίδες και περιοδικά. Ένα ωροσκόπιο είναι ένα αστρολογικό «δελτίο καιρού». Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης και για να περιγράψει τον χάρτη του ζωδιακού την στιγμή της γέννησης. Ο ζωδιακός χωρίζεται σε 12 ζώνες του ουρανού, οι οποίες ονομάζονται από έναν αστερισμό που αρχικά βρισκόταν μέσα σε αυτή την ζώνη (Λέων, Ταύρος κλπ.). Η φαινόμενη κίνηση του Ηλίου, της Σελήνης και των κύριων πλανητών βρίσκεται μέσα σε αυτές τις ζώνες. Λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών τα τελευταία 2000 χρόνια, η ισημερία και το ηλιοστάσιο έχουν κινηθεί δυτικά κατά περίπου 30 μοίρες. Συνεπώς, οι ζωδιακοί αστερισμοί που ονομάστηκαν κατά τους αρχαίους χρόνους, δεν αντιστοιχούν πλεόν με το αρχικό τους ζώδιο ( σ.τ.μτφ.: δηλαδή δεν βρίσκονται πλέον στην ίδια ζώνη). Κοντολογίς, αν είχατε γεννηθεί την ίδια μέρα και ώρα πριν από 2000 χρόνια, θα ήσασταν διαφορετικό ζώδιο.
Η παραδοσιακή Δυτική αστρολογία μπορεί να χωρισθεί στην τροπική και στην αστρική αστρολογία ( αστρονόμοι σε μη-Δυτικούς πολιτισμούς χρησιμοποιούν διαφορετικά συστήματα). Το τροπικό, ή ηλιακό, έτος μετριέται σχετικά με τον ήλιο και είναι ο χρόνος μεταξύ δύο ανοιξιάτικων ισημεριών ( 365 μέρες, 5 ώρες, 48 λεπτά, 46 δεύτερα μέσου ηλιακού χρόνου). Το αστρικό έτος είναι ο χρόνος που χρειάζεται η Γη για να κάνει μια ολόκληρη περιφορά γύρω από τον ήλιο, σε σχέση με τα άστρα ( 365 μέρες, 6 ώρες, 9 λεπτά, 9.5 δεύτερα μέσου ηλιακού χρόνου). Το αστρικό έτος είναι μεγαλύτερο από το ηλιακό λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, δηλαδή την αργή δυτική μετατόπιση των σημείων της ισημερίας κατά μήκους του επιπέδου της εκλειπτικής κατά 50.27 δεύτερα του τόξου ανά έτος, που είναι αποτέλεσμα της μετάπτωσης του άξονα περιστροφής της Γης.
Η αστρική αστρολογία χρησιμοποιεί σαν βάση τον πραγματικό αστερισμό στον οποίο βρίσκεται ο ήλιος κατά την στιγμή της γέννησης. Η τροπική αστρολογία χρησιμοποιεί ένα τμήμα 30 μοιρών από τον ζωδιακό σαν την βάση της. Η τροπική αστρολογία είναι η πιο διαδεδομένη και κάνει τις προβλέψεις της βασιζόμενη στον χρόνο τους έτους, ενώ αγνοεί τις μεταξύ του ηλίου και των αστερισμών θέσεις. Η αστρική αστρολογία χρησιμοποιείται από μια μειονότητα αστρολόγων και βασίζει τις προβλέψεις της στους αστερισμούς που βρίσκονται κόντα στο ήλιο την στιγμή της γέννησης.
Σύμφωνα με κάποιους αστρολόγους, τα δεδομένα υποστηρίζουν την υπόθεση ότι υπάρχει μια αιτιώδης σύνδεση των ουρανίων σωμάτων με τα επίγεια γεγονότα. Γίνονται αναφορές σημαντικών συσχετίσεων μεταξύ των αστρολογικών ζωδίων και πραγμάτων όπως ο αθλητισμός. Όμως, ακόμα και αν υπάρχει μια στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του x και του y, δεν είναι αρκετή για να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι τα x,y συνδέονται αιτιωδώς, δηλαδή ότι το x προκαλεί το y. Η συσχέτιση δεν αποδεικνύει αιτιότητα. Παρ’ ολ’ αυτά είναι αρκετά δελεαστική για τους υπέρμαχους της αστρολογίας. Για παράδειγμα : » Ανάμεσα σε 3458 στρατιώτες, ο Δίας βρίσκεται 703 φορές, είτε να αναδύεται είτε να μεσουρανεί, κατά την στιγμή της γέννησης τους. Η τύχη λέει ότι θα έπρεπε να είναι 572. Οι πιθανότητες γι’ αυτό; 1 εκατομμύριο προς 1″ (Gauquelin 1975). Ας υποθέσουμε ότι τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ πλανητών που αναδύουν, δύουν ή μεσουρανούν, και χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Θα ήταν πιο εντυπωσιακό αν από τα εκατομμύρια εκατομμυρίων δυνατών ουράνιων κινήσεων, δεν υπήρχαν αρκετές που δεν θα μπορούσαν να συσχετιστούν στατιστικά με μερικά γεγονότα και χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Οι υπερασπιστές της αστρολογίας αρέσκονται επίσης στο να τονίζουν ότι » το μήκος του εμμηνορροϊκού κύκλου της γυναίκας συμπίπτει τις φάσεις της σελήνης» και ότι » τα βαρυτικά πεδία του ήλιου και της σελήνης είναι τόσο ισχυρά που προκαλούν τις παλίρροιες στη Γη». Αν η Σελήνη μπορεί να επηρεάζει τις παλίρροιες τότε σίγουρα μπορεί να επηρεαζει και έναν άνθρωπο. Αλλά ποιό είναι το ανάλογο των παλιρροιών σε έναν άνθρωπο; Μας υπενθυμίζουν ότι η ζωή ξεκινάει μέσα σε μια αμνιωτική θάλλασα και ότι το ανθρώπινο σώμα αποτελείται κατά 70% από νερό. Αν τα στρείδια ανοίγουν και κλείνουν τα όστρακα τους σύμφωνα με τις παλίρροιες, οι οποίες ρέουν σύμφωνα με τις ηλεκτρομαγνητικές και βαρυτικές δυνάμεις του ήλιου και της σελήνης, και ο άνθρωπος αποτελείται από 70% νερό, τότε δεν είναι προφανές ότι η σελήνη επηρεάζει την ανθρώπινη ζωή εξίσου; Μπορεί να είναι προφανές σε μερικούς, αλλά τα δεδομένα για τέτοια Σεληνιακά φαινόμενα εκλείπουν.
Οι αστρολόγοι δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις θέσεις του ηλίου, της σελήνης και των πλανητών κλπ. κατά την στιγμή της γέννησης. Όμως η διαδικασία του τοκετού δεν είναι ένα στιγμιαίο γεγονός. Δεν υπάρχει μια μοναδική στιγμή στην οποία γεννιέται ένας άνθρωπος. Το γεγονός ότι κάποιος γιατρός γράφει κάπου την ώρα γέννησης, είναι άσχετο. Διαλέγουν μήπως την στιγμή που σπάνε τα νερά; Την στιγμή της πρώτης διαστολής; Μήπως όταν ξεπροβάλλουν οι πρώτες τρίχες ή τα δάχτυλα; Όταν κόβεται ο ομφάλιος λώρος; Όταν παίρνει την πρώτη αναπνοή; Ή μήπως η γέννηση συμβαίνει όταν η νοσοκόμα κοιτάει το ρολόι και γράφει την ώρα γεννήσεως;
Γιατί είναι οι αρχικές συνθήκες πιο σημαντικές για την ζωή του ανθρωπου, απ’ όλες τις μετέπειτα συνθήκες; Γιατί επιλέγεται η στιγμή της γέννησης σαν η πιο σημαντική στιγμή, και όχι η στιγμή της σύλληψης; Γιατί δεν είναι άλλες αρχικές συνθήκες, όπως η υγεία της μητέρας, ο τόπος γέννησης, οι χειρουργικές λαβίδες, τα έντονα φώτα, τα σκοτεινά δωμάτια, τα πίσω καθίσματα αυτοκινήτων κλπ., πιο σημαντικά από το αν ο Άρης ανατέλλει, δύει, μεσουρανεί ή ζει και βασιλεύει; Γιατί δεν θεωρείται η Γη, το πιο κοντινό σε μας αστρικό σώμα στο ηλιακό σύστημα, πιο σημαντική επιρροή για το ποιοί είμαστε και τι θα γίνουμε; Πέρα από την ήλιο και την σελήνη και περιστασιακά κάποιους αστεροειδείς ή κομήτες, τα περισσότερα πλανητικά αντικείμενα είναι τόσο μακριά μας που οποιαδήποτε επιρροή και αν έχουν αυτή θα υπερκαλύπτεται από κοντινά μας γήινα αντικείμενα.
Κανείς δεν θα ισχυριζόταν ότι για να καταλάβουμε την επίδραση της Σελήνης πάνω στις παλίρροιες ή στις πατάτες, θα πρέπει να ξέρουμε τις αρχικές συνθήκες της ανωμαλίας πριν από τον Big Bang, ή τις θέσεις του ηλίου και των πλανητών την στιγμή που αποκομίσθηκε η πατάτα. Αν θέλεις να δεις πως θα είναι η αυριανή άμπωτη, δεν χρειάζεται να ξέρεις που ήταν η σελήνη όταν σχηματίσθηκε ο πρώτος ωκεανός ή το πρώτο ποτάμι, ή το αν δημιουργήθηκε πρώτα το ποτάμι ή η σελήνη και αντίστροφα. Οι αρχικές συνθήκες είναι λιγότερο σημαντικές από τις παρούσες συνθήκες όσον αφορά την κατανόηση της επίδρασης της σελήνης στα ποτάμια και στα λαχανικά. Αν αυτό ισχύει για τις παλίρροιες για τα φυτά, δεν θα πρέπει να αληθεύει και για τους ανθρώπους;
Τέλος, υπάρχουν αυτοί που υπερασπιζονται την αστρολογία με τον να σημειώνουν το πόσο ακριβή είναι τα επαγγελματικά ωροσκόπια. » Η αστρολογία δουλεύει» λένε, αλλά τι ακριβώς σημαίνει το «δουλεύει»; Βασικά ,το να πούμε ότι η αστρολογία δουλεύει σημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί ικανοποιημένοι πελάτες και ότι μπορούμε να «χειραγωγήσουμε» οποιοδήποτε γεγονός για να «κολλάει» με το ωροσκόπιο. Δεν σημαίνει ότι η αστρολογία είναι ακριβής στο να προβλέπει την ανθρώπινη συμπεριφορά ή διάφορα γεγονότα, σε βαθμό μεγαλύτερο από την τύχη. Υπάρχουν πολλοί ικανοποιημένοι πελάτες που πιστεύουν ότι το ωροσκόπιο τους περιγράφει ακριβώς, και ότι ο αστρολόγος τους έδωσε καλές συμβουλές. Αυτά τα γεγονότα δεν αποδεικνύουν την ορθότητα της αστρολογίας όσα το να επιδεικνύουν το φαινόμενο Φόρερ και την πόλωση επιβεβαίωσης.
Οι καλοί αστρολόγοι δίνουν καλές συμβουλές αλλά αυτό δεν επικυρώνει την αστρολογία. Υπάρχουν αρκετές μελέτες που έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν επιλεκτική κρίση για να κάνουν οποιοδήποτε ωροσκόπιο να ταιριάξει με τις δικές τους αντιλήψεις για τον εαυτό τους. Πολλοί ισχυρισμοί για τα ζώδια και τις προσωπικότητες, είναι ασαφείς και αόριστοι, και μπορούν να ταιριάξουν σε πολλούς ανθρώπους διαφορετικών ζωδίων. Ακόμα και οι επαγγελματίες αστρολόγοι, οι περισσότεροι απ’ τους οποίους έχουν μια απέχθεια προς την ηλιακή αστρολογία, δεν μπορούν να διαλέξουν τα σωστά ωροσκόπια με καλύτερή πιθανότητα από την τύχη. Και όμως, η αστρολογία συνεχίζει να διατηρεί την δημοτικότητα της παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ίχνος επιστημονικών στοιχείων υπέρ της. Ακόμα και η πρώην πρώτη κύρία των Ηνωμένων Πολιτείων ,Νάνσυ Ρήγκαν, και ο άντρας της Ρόναλντ, συμβουλευόντουσαν έναν αστρολόγο όταν ήταν ο επικεφαλής του «ελεύθερου κόσμου», δείχνοντας ακόμη μια φορά ότι οι αστρολόγοι έχουν περισσότερη επιρρόη από την αστρολογία.
(σ.τ.μτφ: Το 1975, ο Αμερικανικός Ανθρωπιστικός Σύνδεσμος (American Humanistic Association-AHA) εξέδωσε μια ανοιχτή επιστολή – διακήρυξη στο περιοδικό «The Humanist» κατά της αστρολογίας, με τίτλο » Αντιρρήσεις για την Αστρολογία» (Objections to Astrology). Η διακήρυξη αυτή καταδίκαζε την αστρολογία σαν απάτη και επικίνδυνη για την ανθρωπότητα. Την επιστολή συνυπέγραψαν 186 διεθνώς αναγνωρισμένοι επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και 19 βραβευθέντες με Nobel.)
________________________________________________________________________________
Πηγή:
http://www.skepdic.gr/Entries/Alpha/astrologia.htm
Paradise Lost Thesis 